Victoriaanse stijl werd veelal gezien in de mode en decoratieve kunst tijdens het Victoriaanse tijdperk, de tijd dat koningin Victoria aan het hoofd van Engeland stond (1837-1901). De Victoriaanse periode staat bekend om haar eclectische terugblik en herinterpretatie van historische stijlen, maar ook om de crossculturele invloeden uit het Midden-Oosten en Azië.
Je ziet deze stijl ook terug in antieke meubels en interieurontwerp. Het werd wel ‘Oriental Style’ of ‘Chinoiserie’ genoemd. In Nederland en Duitsland noemt men deze negentiende-eeuwse stijlperiode ‘Biedermeier’ of ‘Historisme’, in Engeland werd voor juwelen in die tijd de term ‘Revival style’ gebruikt. In Frankrijk heet het ‘Louis-Phillippe’ of ‘Second Empire’ en in Amerika noemt men het ‘Romanticism’.
Maar laten wij het gewoon Victoriaans noemen!
De mode in deze lange periode volgde voornamelijk de stijl en het leven van de koningin. Toen Victoria in 1840 een gouden ring in de vorm van een slang, met een smaragd kreeg van Prince Albert voor hun verloving, begonnen veel vrouwen dezelfde soort ring te dragen.
Sieraden uit deze periode kun je herkennen aan het gebruik van geelgoud of roségoud, zaadparels, gekleurde edelstenen of glas, gevlochten haarwerkjes (van overledenen) maar bovenal: de emotionele betekenis van het sieraad, dat vaak een bericht was aan de ontvanger ervan.
Victoriaanse symboliek
The Victorianen waren meesters in het gebruik van symboliek in juwelen. De verborgen verhalen in Victoriaanse juwelen die zo prachtig zijn verwerkt in de tijdloze ringen en andere stukken, bewonderen wij heden ten dagen, met dankbaarheid en respect.
- Opalen betekenden bescherming, loyaliteit en huwelijkse trouw.
- Slangen symboliseerden eeuwigheid.
- Zaadparels waren het toppunt van onschuld, puurheid, bescheidenheid en harmonie.
- Gekleurde edelstenen werden met veel zorg in juwelen gezet, sommige sieraden hebben kleurgecodeerde boodschappen waarbij elke kleur voor een letter staat en samen een woord spelden bestemd voor de geliefden.
- Hoefijzers en klavertjes zouden geluk, rijkdom, succes en voorspoed brengen en ook goede karma en het allerbeste voor de drager ervan.
Rouwsieraden
Een enorm sentimentele stroming in de juwelenmode uit de Victoriaanse tijd was die van rouwsieraden. Rouwsieraden werden gedragen om de herinnering aan een overledene levend te houden, de sieraden pasten helemaal in de rouw dress code waar vrouwen in de Victoriaanse tijd zich aan moesten houden.
Er werden nog amper foto's gemaakt, maar mensen wilden hun overleden geliefden wel herinneren. Dus werd het populair om een haarlok van een overledenen te gebruiken in een zeer persoonlijk sieraad waarin hun ziel voorgoed besloten zat. Git en onyx, witte parels die tranen voorstelden en de verschillende kleurschakeringen haar stonden symbool voor degenen die ons in de Victoriaanse tijd ontvielen. Je ziet vaak voorstellingen met wolken, treurwilgen, graftombes, urnen en engelen.
Vrolijker zaken!
De Arts and Crafts beweging en de Art Nouveau stijl begonnen aan het eind van de Victoriaanse periode. En dus zijn er eindeloos veel bloemmotieven en -symbolen in de juwelen uit het eind van dit tijdperk. Bloemen gemaakt van roosdiamanten en de kleine boterbloem, een van de zoetste Victoriaanse symbolen. Deze sieraden stralen vrolijkheid en plezier uit. Boterbloemen staan voor blijheid en gelukzaligheid.